Dä Tobi und sin Papi am Mittagstisch

Demokratie

Tobi: Du Papi, üsäri Lehrerin hät üs gfroget was mir undäräm Wort «Demokratie» verschtönd. Dän hani ufgebät und gsat, dass da mit demonschtrierä ztönd hät und alli i dä Klass händ glachet. Weisch du wa da haast?

Papi: Jo, i glaub dass da mit äm Uusüebä vo dä Volksrecht öpis ztönd hät. Äs git jo diä direkti Demokratie wiä mir`s idä Schwyz händ und da isch jo ä gueti Sach.

Tobi: Aso los guet Papi, T`lehrerin hät üs da genau ärchlärt. Da Wort chunt usäm Griechischä.«Demos» haast Bürger und «Kratos» haast Macht oder Herrschaft. Also isch doch da ä Bürgermacht oder ä Bürgerherrschaft. Da haast, dass dä Bürger vomänä Dorf oder anärä Stadt saat, wos durä goot. Du häsch recht mit dinärä Manig.

Papi: Da hani eso jetzt au nöd gwüsst. Aber äs isch jo scho komisch, da bi dä leschtä Gmandrotswahlä ä so viel Lärstimme ge hät. Bi dä Ihwohnerrotswahlä hät jedä sächsti Bürger s`ganzi Büechli in Chübel keit. D`lüt wänd glaub gar kei Demokratie me.

Tobi: Da hät usäri Lehrerin au gsaat. Mit seied inärä ganz komische Ziet glandet. Dänn hät sie üs g`frogät wiso da so sei? I ha dän gsaat, da liebär ali mitämä Elektroauto umäfarä wänd und zagä wievil Gäld da sie händ und wie ökologisch da si sind. Dän hand wieder alli glachet ùnd T`lehrerin hät zu mir gsaat i sei än Witzbold. Si hät jo au än Elektromercedes.

Papi: Du chasch doch dini Lehrerin nöd blosstellä, dänn törfsch nümmä mit irä mitfahrä. Aber häsch dänn au no ä richtigi Antwort ge?

Tobi: I ha dän gsaat, dass du immer viel Arbät hegisch und nid immer Zyt hegsch zum alles genau durä z`läsä. Du seisch jo inärä Partei und dägisch meischtens eso abstimmä wiä Merhrhat vo dänä, aber diä händ jo au nid immer recht. Und diä ganzä Vorlagä seied jo recht kompliziert, do mösmä jo bald Jurischt si. Und dän hani no gsaat, das äs vil Nörgeler git, wo alles eifach schlecht findet obwohls inä persönlich sehr guet goht. T`lehrerin hät mini Antwort sehr treffend gfundä.

Papi: Du häsch aber ä usprägti Maanig. Aber ganz Uurecht häsch nid. Wän da so wietergot, dänn git da äs Problem für üsäri direkti Demokratie. Mir bringeds i üsärär Gmaand jo nöd emol fertig, da mer mehräri Gmaandspräsidentä zur Uuswahl ufstellä chönd. Aber wänds immer me Lüt git, wo kei Inträssä me hönd, dänn gönd diä äbä nümmä go abstimmä und dänn wöräd mir vom Kanton zwangsverwaltet.

Tobi: T`lehrerin hät gsat, dass mir Stolz si söläd uf üsäri Wärt, sucsch chöntis si, das mir amänä Morgä ufwached und ä Diktatur hönd und da wäm mir jo alli nöd. Dä Satz isch mir under T`hut gangä Papi, und wänn ich 18 bin, gang ich sicher go abstimmä. Tschüss Papi, hüt Mittag goots mit däm intressantä Thema wiiter.

Albert Sollberger

Dä Tobi und sin Papi am Mittagstisch

Tobi: Du Papi, i üsäm Schuelfach «Umwält und Energie» hät üs T`lehrerin gsaat, dass dä amerikanisch Präsident gsaat hät, das äs gar kein Klimawandel gäbi und die neuä alternativä Energiä sowiso nüt wert seied. Sie hät da zimli energisch gsaat, denn si hät jo än Elektromercedes.

Papi: Jo, da han i au g`hört, aber dä Maa döt über äm Teich verstoot worschinli nid alzu vil vo Energie. Döt änä verschwendet`s ganz vil Oel, Gas und Strom. I ha gläsä, da diä Amerikaner di gröschtä Umwältsünder no vor dä Chinesä segät.

Tobi: Da hät usäri Lehrerin au gsaat. Sie hät üs dänn g`frogät, wiso dass dän immer dä Präsident i allnä Mediä alles Möglichä und Unmöglichä chöni verzellä? Diä Lüt vo dä Präss seied richtig geil uf dä Donald. Sie isch so richtig i fahrt cho und hät roti Baggä öbercho.

Papi: Jo, äs isch scho unglaublich, dass jedä Tag dä Präsi im Radio und Fernseh chunt. Di Lüt vo dä Präss solät g`schieder mol uf sonen Quatsch vo däm Maa verzichtä und T`lüt mit Faktä konfrontierä. Aber äbä, Gäld isch Macht oder au umgekehrt. Aber wa häsch denn du uf iri Froog gsaat?

Tobi: I ha dän gsaat, da sotig Lüt g`förlich segät för usärs Verständnis über üseri Welt. Aber mä hegi jo au än Chnopf zum dä Radio oder Färnseh abstellä. Mir mönd als Mänschä immer wiiter cho mit Tänkä und Handlä, susch bliebed mir stoo wiä dozmol T`neandertaler. Und au för Zuekunft vo üsärä Generation isch äs wichtig, dass mir mit möglichscht wenig Energie us`chämäd. Drum wet i noch dä Lehr Elektrotechnik go sch`tudiärä.

Papi: Da häsch guät gsaat. Bi üüs im G`schäft han i äm Chef ä paar Vorschläg g`macht wiä mä no zuäsätzlich Energie sparä chönti und morn chumi för mini Ideä ä Prämie vo viertuusig Frankä öber. Dänn chauf ich fo däm Gäld än neuä Wärmepumpäboiler und cha än hufä Strom sparä.

Tobi: Du häsch mi grad üfänä Idee brocht. I mach bi üüs i dä Klass dä Vorschlag, dass alli Schüeler neui Ideeä ufschriebä sölläd wiä mä i dä Schuel Energie sparä chönti, dänn gömer dämit zum neuä Gmaandspräsi und froget in, ob mir för üseri Klass au ä Prämie öberchämäd.

Papi: Super Tobi, neuä Tag, neui Ideeä.

Tobi: Aber eis isch sicher, ich frög T`lehrerin, ob mir däm Härr Tramp än Brief schriebä solläd und usän Unmuät über da won är saat, beklagät. Mir chönd doch da unsinnige G`schwäts nid eifach so stoo lo oder? I gang i T`schuäl, t`schüss Papi.

Albert Sollberger, Thayngen